نگهداری دکتر ملکی در زندان با وجود سرطان پیشرفته

3 اسفند 1388 گفت وگو رادیو زمانه با عمار ملکی، فرزند دکتر محمد ملکی

مریم محمدی

آمار دقیقی از زندانیان سیاسی پس از انتخابات ریاست جمهوری در ایران وجود ندارد، اما گفت‏وگوهای پراکنده‏ی مسئولان و نتیجه‏گیری بر اساس آن‏ها، احتمال دستگیری بیش از ۴۰۰۰ نفر را در این حوادث، در برخی رسانه‏ها مطرح کرده است.

بسیاری از این زندانیان در وضعیت هنوز ناروشنی به‏سر می‏برند و برخی از آنان در شرایط بد جسمانی هستند. بعضی از زندانیان بارها به بیمارستان منتقل شده‏اند و برای تعدادی دیگر، خانواده‏های آنان تقاضای انتقال به بیمارستان را دارند.

دکتر ابراهیم یزدی، کیوان صمیمی، تعدادی از زندانیان زن دستگیر شده، دکتر محمد ملکی، اولین رییس دانشگاه تهران پس از انقلاب و تعدادی دیگر، از جمله زندانیانی هستند که با بیماری‏های مشخصی در زندان دست‏ به‏گریبان هستند.

روز شنبه اول اسفند، خانواده‏ی دکتر محمد ملکی برای چندمین بار در یک نامه‏ی سرگشاده، نسبت سلامتی او ابراز نگرانی کردند.

دکتر ملکی شش ماه پیش در بستر بیماری دستگیر شد. او که ۷۸ سال دارد، از سرطان پیشرفته‏ی پروستات رنج می‏برد.

با عمار ملکی، فرزند دکتر ملکی گفت‏وگو می‏کنم:

پدر از نظر پزشکی وضعیت نگران کننده‏ای دارند. زندانیانی که در چند روز اخیر آزاد شده‏اند، همه گفته‏اند که ایشان در زندان بدون کمک دیگران دیگر نمی‏توانند راه بروند. خود ایشان هم در تماس‏های تلفنی که با خانواده داشتند، بارها از این مساله شکایت داشته‏اند که وضعیت جسمی‏شان خیلی وخیم است. چند روز پیش نیز درخواست کرده‏ بودند که داروهای سرطان پروستات و بیماری مثانه برای ایشان ببرند که خانواده برده‏اند.

مجموعه‏ی این مسائل نگرانی ما را بیش از پیش کرده است و واقعا نمی‏دانیم چه‏کار باید بکنیم. داریم تمام تلاش‏مان را می‏کنیم که بتوانیم امکان بستری شدن ایشان را عملی کنیم.

بعضی وقت‏ها مریض‏هایی که در زندان هستند، به بیمارستان منتقل شده‏اند. شما چه اقداماتی تا کنون انجام داده‏اید که مؤثر واقع نشده است؟

از ابتدای دستگیری ایشان بارها نامه نوشته شده است. هم مادر و هم وکلا به تقریبا تمام مسئولین قضایی؛ از رییس قوه‏ی قضاییه تا دادستان و تا مقامات پایین‏تری که پرونده‏ی ایشان دست‏شان بوده است، نامه نوشته‏اند و مساله‏ی پزشکی و شرایط جسمانی ایشان را توضیح داده‏اند.

زمانی که ایشان بازداشت شد، تحت درمان بود و همان زمان هم وضعیت جسمی ایشان خوب نبود. الان دیگر شش ماه کامل از دستگیری ایشان گذشته است و وارد ماه هفتم شده‏ است و دیگر تمام توان جسمی ایشان از بین رفته است.

مشکل روحی اصلا ندارد. اما بالاخره یک پیرمرد ۷۶ ساله، با بیماری‏های متعددی که داشته و با توجه به سال‏های زیادی که در زندان بوده و شکنجه‏های مختلفی که شده است، دیگر توان جسمی‏اش از بین رفته است.

الان هم مساله همین است. چون در همین شش ماه زندان هم یک بار یک سکته‏ی خفیف داشتند و یک بار هم فشارشان شدیداً پایین افتاد که هر دوبار به بیمارستان منتقل شدند. چند روزی در بیمارستان بودند و دوباره به زندان برگردانده شدند. نگرانی اصلی این است که توان جسمی ایشان دیگر اجازه نمی‏دهد بیش از این از درمان دور باشد.

دکتر محمد ملکی

شما اقدامات زیادی در داخل انجام داده‏اید که تاکنون نتیجه‏ای نداده است. آیا از طریق سازمان‏های بین‏المللی حامی حقوق زندانیان، اقداماتی انجام داده‏اید؟ یا درصدد هستید که انجام بدهید؟

ما از همان ابتدا که از طریق مقامات داخل پی‏گیر مساله بودیم، هیچ‏ وقت مشکلی به لحاظ اطلاع‏رسانی نداشتیم و همیشه هم گفته‏ایم که وظیفه‏ی اخلاقی− انسانی نهادهای بین‏المللی حقوق بشری ایجاب می‏کند که پی‏گیر باشند که ظاهراً هم بوده‏اند.

سازمان عفو بین‏الملل تا کنون دوبار بیانیه‏ی ویژه در مورد وضعیت جسمانی دکتر محمد ملکی منتشر کرده است و گویا در اجلاس‏های حقوق‏بشری همیشه کیس ایشان مطرح شده است. ولی متاسفانه ظاهراً مقامات جمهوری اسلامی هیچ اهمیتی نمی‏خواهند به این مساله بدهند.

درخواست ما تا کنون حتی آزادی ایشان نبوده است. بارها گفته‏ایم که وظیفه‏ی شما این است که ایشان را تحت‏الحفظ بستری کنید. پزشکان بیمارستان‏های مورد اعتماد خودشان بارها گفته‏اند که ایشان باید زیر نظر پزشک متخصص و آشنا به پرونده‏ی پزشکی‏اش بستری باشد.

این اتفاق قبلا هم افتاده است؛ در سال ۸۰ که آقای ملکی در زندان بودند، به مدت ۲۰ روز در بیمارستان دی که پرونده‏ی پزشکی داشتند، بستری بودند و بعد از آن دوباره به زندان برگردانده شدند. ولی این‏بار مقامات متاسفانه به هیچ طول درمانی‏ای تن نمی‏دهند و این برای ما عجیب است که چه اصراری وجود دارد که ایشان بعد از شش ماه با این حال مریض و خطر جانی‏ بازهم در زندان نگهداری شوند.

توقع شما چیست؟ فکر می‏کنید، علاوه بر آن‏چه تا کنون شده و خانواده انجام داده است، چه اقدامات دیگری باید صورت بگیرد که کمک کند؟

واقعا نمی‏دانم! تنها چیزی که فکر می‏کنیم شاید فشاری باشد، این است که مقامات رسمی بین‏المللی، مانند دبیرکل سازمان ملل و مقاماتی که جمهوری اسلامی روابط رسمی‏ای با آن‏ها دارد و شاید نسبت به آ‏ن‏ها حدی از پاسخ‏گویی را داشته باشد، برای همه‏ی‏ ‏زندانیان و مخصوصاً زندانیان بیمار درخواست کنند.

الان علاوه بر دکتر ملکی، آقای دکتر یزدی هم در وضعیت مشابه قرار دارند و واقعا هیچ قاعده‏ی انسانی‏ای نمی‏تواند باشد که این زندانیان را به این شکل نگاه دارند و اجازه درمان ندهند.

وضعیت واقعا نگران کننده‏ای است. خطر کاملا جانی است و این هم چیزی نیست که بخواهد روی آن اغراقی شده باشد. همه می‏دانند. هرکسی که آزاد شده، این وضعیت را اذعان کرده است.